Onderhoud en technisch beheer van gebouwen in Nederland kost jaarlijks ca. € 5 miljard. Veruit het meeste hiervan wordt uitbesteed aan installatiebedrijven of andere marktpartijen welke op basis van inspanningscontracten werkzaamheden uitvoeren. Dit leidt niet altijd tot het meest efficiënte resultaat. Dit uit zich bijvoorbeeld in hogere energielasten of een minder goed binnenklimaat.
Prestatiecontracten maakt leveranciers verantwoordelijk voor een functie of KPI binnen het gebouw en niet alleen voor het ‘leveren van een inspanning’ of product. Prestatiecontracten maken de functionele of technische prestatie van de leverancier meetbaar en objectief evalueerbaar. Als klant betaal je voor wat je daadwerkelijk hebben wilt en krijgt.
Utiliteitsgebouwen zijn verantwoordelijk voor ca. 16% van de totale CO2-uitstoot in Nederland. In de kantorenbranche is met prestatiecontracten per jaar een CO2- besparing mogelijk van naar schatting 35% (10 Mton CO2 uitstoot) en een kostenbesparing van 20% ofwel jaarlijks € 0,8 mrd2.
Voordeel
De achterliggende gedachte van een prestatiecontract is dat marktpartijen beter in staat worden geacht om in te schatten wanneer onderhoud uitgevoerd moet worden. Dit levert veel voordeel op. De kwaliteit van het onderhoud wordt uniformer. De opdrachtnemer kan rekening houden met de levenscyclus. Verder neemt de efficiëntie van de coördinatie toe. Dit leidt vooral tot minder hinder voor de gebruikers en tot minder voorbereidings- en transactiekosten bij zowel de opdrachtgever als de opdrachtnemer.
KPI-model prestatiecontract
Met behulp van key performance indicatoren (KPI’s) wordt een ideale balans gezocht om kosten en energie te besparen en de kwaliteit van het onderhoud te verhogen. De leverancier krijgt pas betaald wanneer hij voldaan heeft aan een bepaalde KPI.
Door het hanteren van verschillende resultaatgebieden kan worden gemeten in hoeverre afgesproken doelen zijn bereikt. Binnen de ‘leidraad prestatiecontracten’ worden 5 resultaatgebieden gedefinieerd waarbinnen de prestaties op het gebied van beheer en onderhoud worden gemeten. Per resultaatgebied zijn er bovendien KPI’s weergegeven die de geleverde prestaties binnen het resultaatgebied meten. De genoemde resultaatgebieden sluiten aan bij de 3 P’s van duurzaamheid:
- People: Klanttevredenheid en Binnenklimaat
- Planet: Duurzaam beheer en Innovatie
- Profit: Optimale kosten / kwaliteit en Innovatie
Neveneffecten
Een meetpunt dat niet als KPI is opgenomen is het percentage ziekteverzuim. Een beter binnenklimaat zorgt namelijk voor meer tevredenheid onder de gebruikers. Tevreden gebruikers zijn productiever en minder vaak ziek. De relatie tussen veranderingen in het binnenklimaat en de productiviteitswinst en afname van het ziekteverzuim is veelvuldig wetenschappelijk aangetoond. Enige kengetallen zijn bijvoorbeeld opgenomen in onderstaande tabel, afkomstig uit cahier A3 van het Praktijkboek Gezonde Gebouwen (ISBN 90-5367-351-2).
Sociale innovatie
Prestatiecontracten vragen om innovatie. Niet alleen technische, maar juist ook sociale innovatie. Organisaties, opdrachtgever en opdrachtnemer moeten als partner samenwerken en vooral niet vervallen in de traditionele afrekencultuur. Samenwerken op basis van vertrouwen in plaats van wantrouwen en samenwerken aan heldere gezamelijke doelstellingen met minimale vereisten.
Om het prestatiecontract, wat in de regel een lange looptijd heeft, continu te blijven verbeteren kun je optimalisaties stimuleren door een KPI van vernieuwing te integreren. Ook het up-to-date houden van de rivisiegegevens kan een belangrijke KPI zijn.
Data
Een belangrijk element binnen prestatiecontracten is de beschikbaarheid van ‘open-data’. Je kunt immers pas prestatiecontracten invoeren als je performance data hebt. Om de data op de juiste manier en gestructureerd beschikbaar te krijgen dient dit in de ontwerpfase als integraal onderdeel mee moeten nemen, op deze manier weet je zeker dat de informatie ook in de exploitatiefase geschikt en beschikbaar is voor gebruik.
En juist omdat gebouwdata beschikbaar is zorgt dit er tevens voor dat we veel meer kunnen doen dan enkel het monitoren van het gebouw en het borgen van de prestaties uit het prestatiecontract. Met de data uit het gebouw kunnen we namelijk nieuwe functionaliteiten ontwikkelen en verbeteringen doorvoeren specifiek gebaseerd op de specifieke klantwensen. Hiermee kan het gebouw vanuit de samenwerking en het prestatiecontract echt ontwikkeld worden tot een Smart Building.
Avelution
Avelution helpt gebouwen duurzamer, gezonder en slimmer te maken, dit doen wij door installaties en systemen met elkaar te verbinden en deze te laten communiceren. Onze technologie en specialisten geven inzicht in gebruik en prestaties, helpen om te verbeteren en ontzorgen. De diensten lenen zich voor elk type utiliteits gebouw. Met onze aanpak ontwikkelen we een smart building ready en toekomst vast gebouw welke niet duurder is maar wel data- en prestatiegedreven. We spelen hiermee niet enkel in op de huidige maar ook op toekomstige ontwikkelingen.
